با نزدیک شدن به فصل گرما،مسافران ترجیح می دهند مقصدی خنک را برای پناه بردن به آن انتخاب کنند.یکی از شهرهای خنک ایران،که در فصل بهار و تابستان طرفداران بسیاری دارد،شهر اردبیل واقع در استان اردبیل است.
اردبیل
اردبیل مرکز استان اردبیل است که در منطقه ی آذربایجان ایران قرار دارد.اَردبیل -نام باستانی آرتا ویل-یکی از شهرهای ایران و مرکز استان اردبیل در شمال غربی این کشور است.این شهر در قبل و پس از اسلام مرکز آذربایجان بوده است.واژه ی اردبیل یک واژه ی ایرانی است که ریشه در اوستایی دارد که از واژه ی آرتا(به معنی مقدس که در فارسی میانه تبدیل به “ارد” شده است و در کلماتی نظیر اردشیر،اردوان،اردستان،اردکان آمده است) و “ویل”به معنی شهر تشکیل شده است.وسعت این شهرستان 3810 کیلومتر مربع است و چهره ی عمومی شهرستان اردبیل متاثر از ارتفاعات کوهستان های ساوالان(سبلان)،باغرو(تالش) و بزغوش است که این عوامل طبیعی سبب محصور شدن آن شده اند.اردبیل از مناطق با اهمیت ایران به شمار می آید و اهمیت وشهرت آن نه تنها به خاطر آن است که چند تن از پادشاهان ایران ،این شهر را قلمرو خود ساخته اند بلکه از آن لحاظ است که سرحلقه ی فرقه ی صفویه،شیخ صفی الدین اردبیلی،از این جا برخاست و در همین جا به خاک سپرده شد.
جمعیت اردبیل در سال 1390 خورشیدی بالغ بر 482623 نفر بوده که این رقم با احتساب جمعیت ساکن در حومه ی شهربه بیش از 580000نفر می رسد.اردبیل از شهرهای باستانی و تاریخی ایران است.این شهر در نزدیکی مرز جمهوری آذربایجان قرار گرفته و از سردترین شهرهای ایران محسوب می گردد که جاذبه های طبیعی زیادی دارد.این شهر در 219 کیلومتری تبریز و 578 کیلومتری تهران واقع شده است.
پیشینه تاریخی
یافته های تازه درباره ی پیشینه اردبیل در منطقه مرادلو اردبیل نشان از کشف تاریخ 40 هزارساله در اردبیل را به اثبات می رساند.منظقه اردبیل حداقل از هزاره ششم قبل از میلاد مسکونی بوده است.در سال 107 هجری قمری یعنی در زمان هشام بن عبدالملک خلیفه اموی،خزرها همه ی مردان بالغ شهر را کشتند و زنان و دختران اردبیلی را با خود بردند.
اردبیل اولین شهر ایران از لحاظ لوله کشی آب شرب است.تاریخ این لوله کشی احتمالا به دوره ی صفوی معطوف می گردد.به طوریکه آثار آن در حفاری های انجام شده موجود است.
این شهر در زمان حکومت بنی امیه مرکز حکومت آذربایجان و در زمان بنی عباس مرکز قیام بابک خرمدین بوده است.در سال 618 هجری مورد حمله مغولان قرار گرفت.در دوران باستان نیز که ایران به چهار ولایت تقسیم شده بود اردبیل مرکز ولایت باختر شامل آذربایجان بوده است.در زمان تیموریان و صفویان،نهضت تشیع و جنبش های سیاسی ایران از این شهر برخاست.اردبیل در زمان صفویان آباد گردید و به اوج اعتبار،عزت و عظمت خود رسید اما پس از انقراض این سلسله در پیشامدها و تحولات تاریخی دوره ی نادرشاه و اوایل قاجار و به خصوص با ورود قشون روسیه به ایران و حوادث مشروطیت از رونق و اهمیت افتاد.پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران،در 24 فروردین 1372 به مرکز استان تبدیل شد.
زبان
مردم اردبیل ترک آذربایجانی هستند و زبان مردم شهر اردبیل ترکی آذربایجانی است.در برخی مناطق شهرستان نمین مانند بخش عنبران و بخش ویلکیج،زبان تالشی و در بخش شاهرود و بخش خورش رستم خلخال نیز زبان تاتی رایج است.
دین
اکثر مردم این شهر،پیرو دین اسلام و مذهب(شیعه دوازده امامی)هستند.هم چنین مسیحیان شهر که اغلب ارمنی بوده اند در دهه های گذشته مهاجرت نموده اند.
صنایع دستی اردبیل
اردبیل به واسطه داشتن تاریخ کهن در ادوار مختلف و تکامل در این دوره ها صنایع دستی مختلفی را در جهت نیاز به آن به تکامل رسانده و به جوامع مختلف معرفی و صادر نموده است.به وضوح می توان اوج این شکوه را در دوره صفویه جستجو نمود که بایستی این شکوه را به نام مکتب اردبیل ثبت نمود.از صنایع دستی اردبیل می توان به بافته و نساجی سنتی،رو دوزی های سنتی،سفال و سرامیک سنتی،صنایع دستی تلفیقی،صنایع دستی چرمی،نمد مالی و … اشاره کرد.
مناطق گردشگری
دریاچه شورابیل
یکی از معروف ترین جاذبه های گردشگری اردبیل که هر مسافری در سفر به سمت این شهر باید از آن دیدن کند، دریاچه شورابیل است. این دریاچه دارای امکانات تفریحی، ورزشی و فرهنگی متنوعی نظیر قایق رانی، پیست دو و میدانی، دوچرخه سواری، باغ وحش، هتل های مجهز و زیبا، مجموعه شهر بازی برای بچه ها، رستوران در وسط دریاچه است. برای دسترسی به این دریاچه باید به ۴۸ کیلومتری جنوب شرقی اردبیل بروید.
پل معلق مشگین شهر
یکی از بزرگترین پل های معلق در جهان، پل معلق مشگین شهر است که در ارتفاع ۸۰ متری رودخانه خیاوچایی بر روی یک پارک جنگلی مشگین شهر نیز واقع شده است. سازه این پل توسط کارشناسان داخلی و مهندسان منطقه اجرا شده است و دانش ساخت آن کاملا بومی بوده است.
گورستان تاریخی اردبیل
یکی از مکان های دیدنی اردبیل یک گورستان تاریخی عجیب است. این گورستان تاریخی که به شهر یری معروف است در ۳۱ کیلومتری شرق مشکین شهر قرار دارد و وسعت آن به ۴۰۰ هکتار می رسد. قدمت قلعه و معبد به ۱۴۵۰ پیش از میلاد و قوشا تپه به ۷ هزاره پیش از میلاد می رسد.
پل یعقوبیه(پل پنج چشمه)
پل یعقوبیه که با نام پل پنج چشمه نیز شناخته میشود، از یادگارهای دوره صفوی است و روی رودخانه بالیقلو چای قرار گرفته است. این پل ۳۷ متر طول، سه متر عرض و پنج متر ارتفاع دارد. با برخورداری از پنج دهانه یا چشمه، دهانه وسطی پل بزرگ‌تر از دیگر دهانه‌ها است که همین موضوع باعث زاویه‌دار شدن عرصه شده و در نهایت شکلی متقارن به پل داده است. روی پایه‌های پل نیز موج‌شکن‌های سنگی و پشت‌بندهای مثلثی بنا کرده‌اند.
پل هفت چشمه
پل هفت چشمه که با نام‌های پل ججین، پل یدی گوزلی، کورپی قرمزی و پل داش کسن نیز شناخته میشود، از پل‌های تاریخی این شهر است و در میدان پانزده خرداد، ابتدای خیابان ساحلی، روی رودخانه بالیقو چای قرار دارد. این پل دارای هفت دهانه آجری همراه با قوس پنج و هفت و موج‌شکن‌های سنگی است. گچ و آهک از مصالح اصلی به‌کار رفته در بنای پل داش کسن هستند.
حمام پیرزرگر
حمام پیرزرگر از بناهای قاجاری شهر اردبیل است که به‌علت قرارگیری در محله قدیمی پیرزرگر و روبروی مسجد تاریخی همان محله، به این نام معروف شده است. برخی از بخش‌های حمام را هشتی ورودی، سربینه، رختکن، گرمخانه، اتاق تنظیف و چال حوض تشکیل می‌دهند. از مهم‌ترین تزیینات حمام می‌توان به نقاشی‌های متعدد آن اشاره کرد که تصاویری مانند ملائک و گل و بوته‌هاى اسلیمى، صحنه‌هاى مجلسى و… در میان آن‌ها قابل مشاهده است.
مسجد جامع اردبیل
این مسجد ازجمله جاذبه های مذهبی این منطقه به شمار می رود و دارای قدمت طولانی متعلق به دوران سلجوقیان می باشد. آنچه که در اسناد تاریخی آمده مشخص می کند که در گذشته این مسجد مکان آتشگاه بوده که قدمت آن به دوره ساسانیان باز می گردد و بعد از آنکه اسلام در قرن پنجم هجری وارد ایران شد این مکان را تبدیل به مسجد جامع یا جمعه مسجد امروزی کردند. قسمت اصلی مسجد جامع در بخش زیرین گنبد یا “گنبدخانه”، قرار دارد که دارای مساحت زیادی است.
بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی
مشهورترین اثر تاریخی اردبیل، بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی است که در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است . این مجموعه بی نظیراز قسمت های مختلفی از قبیل چینی خانه، جنت سرا، خانقاه، چله خانه، شهیدگاه، چراغ خانه و حرمخانه تشکیل شده است .وجود بقعه موسس سلسله صفویه در دوران صفوی بسیار با اهمیت بوده و یکی از مکان های مهم ملی و سیاسی در آن زمان بوده است.
قلعه خسرو
در فاصله‌ی ۲۸ کیلومتری از بخش شمال غربی شهرستان اردبیل، در نزدیکی روستایی به نام “قونان قیران”، منطقه‌ای باستانی قرار دارد که به نام “منطقه‌ی باستانی قلعه خسرو”، شناخته میشود. قلعه خسرو به عنوان جاذبه ای از جاهای دیدنی اردبیل محسوب میشود که بر بلندای کوهی کم‌ارتفاع به نام «شوش داغی» قرار گرفته که آن کوه از سه طرف شمال، شمال غربی و شمال شرقی، توسط رود زیبای “قره سو”، احاطه شده است.
بازار بزرگ اردبیل
بازار بزرگ اردبیل، که به “بازار قدیمی” نیز شهرت دارد، یکی از جاهای دیدنی اردبیل و پرتردد در این شهرستان است که در مرکز و در دو طرف خیابان امام خمینی ساخته شده است. مجموعه‌ای عظیم با معماری بسیار زیبا و ارزشمند که با طاق‌های جناغی و گنبدهای ساده، زیبایی چشم‌نوازی یافته است. بازار بزرگ اردبیل، میراثی است از دوران حکومت صفویان که محوطه‌ی درونی آن، نور و روشنایی خود را به کمک روزنه‌هایی که در پوشش‌های گنبدی تعبیه شده است، بدست می‌آورد. چهار سوق یا بازار بزرگ قیصریه، بازار اصلی، بازار چاقوسازان، راسته‌ی پارچه فروشان، سراجان، بازار زرگران، راسته‌ی کفاشان، مسگران، راسته‌ی پیر عبدالملک، علافان و … بخش‌های مختلف این مجموعه‌ی ارزشمند تاریخی و وسیع را تشکیل می‌دهد. متاسفانه بخش اعظمی از این بازار به دلیل ساخت و ساز خیابان‌های مختلف در ۵۰ سال اخیر، از بین رفته است.
آرامگاه شیخ امین الدین جبرئیل
در فاصله‌ی ۳ کیلومتری از شهرستان اردبیل، درون “روستای کلخوران” که در بخش شمالی اردبیل قرار دارد، می‌توان یک آثار تاریخی و مذهبی این شهرستان را مشاهده کرد. این بنا متعلق به ابتدای قرن دهم هجری قمری است و به “آرامگاه شیخ امین‌الدین جبرائیل”، شهرت دارد. در واقع شیخ امین‌الدین، پدر شیخ صفی‌الدین اردبیلی و از اجداد سلاطین صفوی است که مقبره‌ی وی در بین مردم اهالی روستا به “کلخوران شیخ”، شناخته میشود.
برج شاطر
می‌توان از دیگر جاهای دیدنی اردبیل، “برج شاطر” را که یک اثر تاریخی است، نام برد که در فاصله‌ای حدود ۶ کیلومتر از این شهرستان قرار دارد. “صومعه”، نام روستایی است که “برج شاطر” در آن احداث شده و تپه‌های باستانی متعددی در پیرامون و اطراف آن قرار گرفته است. باستان‌شناسان قدمت این تپه‌های تاریخی را متعلق به دوران قبل از اسلام عنوان کرده‌اند.
آبشار سردابه
بهار و تابستان فصول مسافرت به اردبیل است. شهری که متوسط دمایش در تابستان به ۱۹ درجه سانتی‌گراد می‌رسد. این یعنی برای فرار از گرما می‌توانید به آن پناه ببرید. اردبیل سرزمین دشت‌های سرسبز، دریاچه‌ها و آبهای گرم و گردنه حیران است. دشت‌هایی با چشمه‌های روان و آبشارهای زیبا.مطمئنا در سفر به اردبیل شما آبشارهای زیادی را خواهید دید. آبشارهای آغ بولاق، سردابه، گورگور آلوارس نمونه‌های معروف این آبشارها هستند. هر یک از این جاذبه‌های طبیعی علاوه بر تفرج‌گاه، خواص درمانی منحصر به خودشان را هم دارند.