اگر از بیشترافراد راجع به گرم ترین شهر ایران سوال کنید،نام اهواز را قطعا به عنوان یکی ازکاندیداها خواهید شد.اهواز یکی از کلان شهرهای ایران است که در بخش مرکزی شهرستان اهواز قرار دارد و از سال 1303 تا کنون به عنوان مرکز استان خوزستان شناخته می شود.اهواز به عنوان هشتمین شهر پرجمعیت ایران به شمار می آید.
تاریخچه اهواز
نام قدیم اهواز”هرمزد اردشیر” و سپس “سوق الاهواز” و در ادوار متاخر “ناصری” بود.برخی از مورخین اهواز را با شهر “آلگینیس” که استرابون از آن نام برده است،تطبیق کرده اند.به احتمال زیاد شهر اهواز در محل شهر قدیم “تاریانا” است که “نئار خوس” در سفر خود به خلیج فارس در کنار آن لنگر انداخت.اردشیر ساسانی “تاریانا” را از نو ساخت و آن را هرمزد اردشیر نامید.در دوره او و جانشینانش این شهر رونق فراوان یافت و به جای شوش پایتخت “سوزیانا” (خوزستان) شد.هنگامی که اعراب سوزیانا را تصرف کردند،هرمز اردشیر را سوق الاهواز نامیدند،که به معنی بازار هوزی ها یا خوزی ها است.اهواز در دوره امویان و عباسیان نیز آباد و پررونق و مرکز زراعت نیشکر بود،ولی در اواخر قرن سوم هجری قمری به سبب شورش “صاحب الزنج” رو به انحطاط گذاشت.بعدها در آبادانی آن کوشیدند ، ولی از بین رفتن سد بزرگ آن در اواسط قرن نهم هجری قمری سبب خرابی واقعی این شهر گردیدو از مرکزیت افتاد.حفر کانال سوئز،گسترش بازرگانی و کشتیرانی برروی رود کارون،ایجاد “بندر ناصری” در دوره قاجار رونق دوباره ای به اهواز داد و نام اهواز به ناصریه تبدیل شد.در دوره پهلوی ،نام این شهر قدیمی خود نیز “اهواز” را بازیافت.در حال حاضر شهر اهواز پیشرفته ترین و پرجمعیت ترین شهر استان خوزستان است و از مراکز مهم اقتصادی و صنعتی ایران محسوب می شود.
فرهنگ
اهواز سکونتگاه اقوام مختلفی است که از آن جمله می توان به فارسی زبانان،مردم لر،عرب ها و ارمن ها اشاره کرد.دانشنامه ایرانیکا و دانشنامه جهان اسلام این شهر را بخشی از قشلاق و سکونتگاه بختیاری معرفی می کنند.اقوام دیگری نیز در دوره های مختلف در این شهر ساکن بوده اند که از آن جمله می توان به کلیمیان اشاره کرد.جمعیت کلیمیان اهواز در قرن وسطی به سرعت روبه رشد بود به طوری که این شهر در دوران اشغال جنوب ایران به دست انگلستان یکی ازمراکز صهیونیزم به شمار می آمد و از شهرهای دیگر یهودیان به این شهر مهاجرت می کردند.پس از 1948 میلادی بسیاری از کلیمیان مهاجرت کرده به اهواز،به اسرائیل و تهران مهاجرت کردند.سایر آنان نیز پس از انقلاب 1357 اهواز را ترک کردند به طوری که در اوایل سده 21 کمتر از 5 خانواده کلیمی در اهواز زندگی می کردند.یهودیان بیشتر در حرفه داروسازی فعالیت داشتند.اهواز مرکز اقلیت دینی مندائیان در ایران است که اکثرا در پیشه نقره کاری فعالیت دارند.
مناطق گردشگری اهواز
بازار عبدالحمید
این بازار قدیمی ترین بازار اهواز است که در خیابان نظامی یا نظری پور،بین خیابان نادری و امام خمینی قرار دارد.کاروان سرای شیخ خزعل در این بازار قرار دارد.این بازار زمانی بازار اصلی و مرکز خرید شهر بود.در آن دوران بیشتر اهالی ثروتمند شهر و اشراف زادگان بیشتر از بازار عبدالحمید خرید می کردند؛اما امروزه جزو بازارهای ارزان شهر شده و دیگر خبری از زرق و برق قبلی آن نیست.قدمت این بازار به بیش از یک قرن می رسد.
بنای معین التجار
این بنا در زمان ناصر الدین شاه قاجار در اهواز بنا شده است .در واقع این سازه کاروانسرایی در نزدیکی پل سفید است که در بافت قدیمی شهر اهواز قرار دارد.سرای معین التجار،سرای بازرگان برجسته بوشهری،حاج محمد تقی معین التجار بوده و امروزه به مکانی برای بازدید گردشگران تبدیل شده است.
پل سفید (پل معلق)
پل سفید یکی از هشت پل ساخته شده روی کارون است که بخش شرقی و غربی شهر را به هم وصل می کند.این پل سازه ای تمام فلزی است که روی پایه های بتنی قرار گرفته است.اطراف این پل،پارک تفریح و بازی جزیره اهواز قرار دارد که فضای سبز و رستوران های متنوع اطرافش،گردشگری های بسیاری را شیفته خود می کند.
پل سیاه
پل سیاه،جزو اولین پل های اهواز و از مهم ترین جاذبه های گردشگری اهواز است.این پل تقریبا در محل پل قدیمی اهواز که به دوره ی “ساسانی” تعلق داشته بنا شده و اولین پل امروزی است که سال ها شبیه کمربندی سیاه،دو طرف رود کارون را به هم وصل کرده است.بنای جدید پل سیاه همزمان با افتتاح راه آهن سراسری یعنی در سال 1308 ساخته شد و به یکی از مهم ترین راه های ارتباطی ریلی جنوب کشور تبدیل شد.این نام گذاری به دلیل رنگ تیره ی بدنه ی این پل انتخاب شده است.
کلیسای سورت مسروپ
این کلیسا،بنایی مقدس مربوط به دوره ی پهلوی است و در اهواز،در محدوده سرای دادرس در بازار عبدالحمید،واقع شده است.این کلیسا در سال 1347 توسط ترداد داویدیان ساخته شد که از کارمندان شرکت نفت بود.
آبشار اهواز(پل هفتم)
طولانی ترین و قشنگ ترین آبشار مصنوعی خاورمیانه در استان خوزستان و روی یک پل معروف در اهواز جریان دارد.این آبشار مصنوعی،روی هفتمین پل اهواز که روی رودخانه کارون قرار دارد، ساخته شده تا مردم از دیدن این آبشار و عبور از روی این پل لذت ببرند.
خانه دادرس
خانه دادرس بنایی بازمانده از دوارن قاجار است که در سال 1382 در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد.این خانه که سرای دادرس نیز نامیده می شود در مرکز اهواز و خیابان عبدالحمید بنا شده است.خانه های قدیمی فراوانی در خیابان عبدالحمید وجود دارند که قدمت شان به دوران قاجار و پهلوی باز می گردد.
خانه ماپار
این خانه ی قدیمی مربوط به دوران پهلوی اول است و در خیابان فردوسی قرار دارد.زیربنا و زیرزمین این خانه ی سنگی است،دو حیاط و دو حوض زیبا هم دارد.
رودخانه ی کارون
کارون بزرگ ترین و طولانی ترین رودخانه ایران است.این رود از کوه های زاگرس سرچشمه می گیرد و به جلگه ی خوزستان سرزیر می شود.کارون که تنها رود قابل کشتی رانی در ایران است یکی از جاذبه های بی نظیر گردشگری در اهواز است.
مرقد علی بن مهزیار
این مرقد در بخشی قدیمی شهر قرار دارد.علی بن مهزیار فقیه،راوی و دانشمندان عالی قدر شیعه و یکی از پیروان امام رضا(ع) بود.آرامگاه این فرد بزرگ در سال 201 هجری قمری احداث شده است.
تالاب بامدژ
استان خوزستان تالاب های فراوانی دارد.یکی از دیدنی ترین تالاب های خوزستان تالاب بامدژ است که در 40 کیلومتری جنوب غربی اهواز قرار دارد.این تالاب 4000 هکتار وسعت دارد و میزبان گونه های گیاهی و جانوری فراوانی است.
موزه خراطی
این موزه اولین موزه ی تخصصی ایران است که ثبت جهانی یونسکو شده است.این موزه در مورد صنایع چوبی است.در این موزه بیش از 400 اثر از آثار استاد خراطی،آقای عبدالرحیم فروتن جمع آوری شده است.
