سفر
سفر رفتن و مسافرت یکی از متداول ترین تفریحات و شاید بتوان گفت فعالیت هایی است که افراد در سرتاسر جهان انجام می دهند.این فعالیت به قدری در زندگی های اکثر افراد جا افتاده است که کمتر کسی شاید تا به حال از خود پرسیده باشد که سفر چیست و چه تاریخچه ای دارد.
سفر چیست؟
شاید در ابتدا این سوال کمی عجیب به نظر برسد ولی اکثر ما می توانیم یک پاسخ خیلی ساده برای آن پیدا کنیم.در یک پاسخ خیلی ساده سفر یعنی رفتن از یک نقطه یا مکان به یک نقطه یا مکان دیگر.اینکه فاصله ی بین این دو نقطه چقدر باید باشد تا بتوانیم آن را سفر بنامیم خیلی مشخص نیست.برخی می گویند که اگر فقط از شهر خارج شدیم می توان به آن سفر گفت.برخی نیز کسی را مسافر می گویند که سفرش کمتر از 24 ساعت یا بیشتر از یک سال طول نکشد.هم چنین در یک مفهوم کلی می توانیم سفر را جدا شدن از خانه و زندگی روتین برای هدفی خاص تعریف کنیم.این هدف می تواند هرچیزی باشد که در ادامه به بررسی برخی از اهداف رایج برای مسافرت می پردازیم.
Travel یا Travail ؟
برخی معتقدند که travel ممکن است از کلمه ی فرانسوی travail سرچشمه گرفته و به معنی کار باشد.اما اولین استفاده شناخته شده از کلمه سفر به قرن 14 باز می گردد.طبق گفته ی برخی پژوهشگران کلمات “travel” و “travail” هر دوریشه باستانی تر دارند ودر واقع به tripalium برمی گردند. Tripalium یک ابزار رومی شکنجه است و این شاید به دلیل دشواری سفر در دوران باستان باشد.متاسفانه در منابع فارسی با وجود تاریخچه ی چند هزارساله ی سیر و سفر در ایران،هیچ تاریخچه ای از کلمه ی “سفر” وجود ندارد.
مسافر
به چه کسی مسافر می گوییم؟
در یک تعریف رسمی مسافر کسی است که از مکانی به مکان دیگر جابه جا می شود اما به طور ساده به هرکدام از ما که به سفر می رویم مسافر گفته می شود.همه ی مسافران با یک هدف سفر نمی کنند.ابتدایی ترین مسافران هدفشان از جابه جایی،تفریح و سفر در معنای امروزی نبوده است.آن ها به خاطر شرایط و پیدا کردن غذا یا به عبارتی برای بقا از مکانی به مکان دیگر حرکت می کردند.باشروع انقلاب کشاورزی که انسان توانست غذای خود را از طریق کشاورزی به دست آورد و یکجانشین شود،علت حرکت او از مکانی به مکان دیگر،از پیدا کردن غذا به فرار از بلایای طبیعی مانند سیل،خشکسالی،آتشفشان و … تبدیل شد.کم کم با پیشرفت زندگی انسان و پیدایش شهرها،نوع دیگری از سفربه وجود آمد که با هدف تجارت و تبادل اطلاعات صورت می گرفت.تاجران و بازرگانان از سرزمین خودشان به سرزمین های دیگر می رفتند تا بتوانند کالاهای جدیدی را به سرزمین مادری شان بیاورند.این انگیزه کم کم باعث به وجود آمدن صنعت حمل و نقل شد و باعث شد تاجران در تکنولوژی های حمل و نقل سرمایه گذاری کنند تا سرعت جابه جایی خود را افزایش دهند.
مسافران حقیقت گو یا سیاحان حقیقت گو
با پیشرفت روند مسافرت و سفررفتن و ایجاد راه های امن،دسته ی دیگری به جمع مسافران اضافه شدند که برای سیاحت و دستیابی به تجربه های جدید به سرزمین های ناشناخته می رفتند.این دسته یکی از بزرگترین کمک ها را به نسل های آینده کردند و باعث اکتشافات و اختراعات بسیاری شدند.
مهاجران و زائران
با پیشرفت شهرنشینی و به وجود آمدن حکومت های مختلف و مستقل،دسته ی دیگری از مسافران به وجود آمدند که علت جابه جایی آن ها بی شباهت به اجدادشان یعنی انسان های اولیه نبود.این دسته برای پیدا کردن شرایط بهترزندگی از مکانی به مکان دیگر جابه جا می شدند.این دسته نیزنقش بسزایی در ادغام فرهنگ های مختلف در طول تاریخ ایفا کرده اند.
دسته ی دیگری از مسافران که به”مسافران زیارتی”شهرت دارند،دسته ای از انسان ها بودند که برای انجام فرایض دینی خود شروع به سفر رفتن کردند.امروزه نیز این هدف یعنی انجام فرایض دینی یکی از رایج ترین علل مسافرت محسوب می شود.
مسافرت در دنیای امروز
در دنیای امروز سفر رفتن تقریبا به یک جز جدایی ناپذیر از زندگی تبدیل شده است.افراد در هر سطح اقتصادی و اجتماعی ای سعی می کنند سفری متناسب با وضعیت خودشان بروند.سفر امروزه با انواع مقاصد صورت می گیرد و شکل اولیه آن یعنی برای بقا تقریبا از بین رفته است.هم چنین با توجه به مقاصد مختلف،سفر شکل ها و انواع متنوعی دارد و به انواع خانوادگی،زیارتی،تحصیلی،کاری و … تقسیم می شوند.
سفر خانوادگی
یکی از رایج ترین انواع سفر،سفر خانوادگی می باشد.یکی از بهترین خاطرات ما در زندگی شامل سفرهایی می شود که در آن همه ی اعضای خانواده در کنار هم به مسافرت می روند و در شادی و سختی سفر با هم شریک اند.چنین سفری مزایا و محدودیت های خاص خود را دارد.از محدودیت های آن می توان به این موارد اشاره کرد:
- همه ی افراد باید با هم ساعات خورد و خوراک و خوابشان را هماهنگ کنند.
- در بازدید از جاذبه های گردشگری باید به سلیقه ی همه ی اعضای خانواده توجه کنند.
- اقامتگاه مورد نظر باید طوری انتخاب شود که مناسب سفر خانوادگی باشد.
- و …
از مزایای این مدل سفر می توان به این اشاره کرد که همه ی اعضای خانواده در سختی ها و مشکلات سفر،همراه همدیگرهستند و با هم خاطرات خوب می سازند.
سفرکاری
این سفر با اهداف کاری صورت می گیرد.این سفرها معمولا از طرف شرکت هاو کارفرمایان برنامه ریزی می شوند.سفرکاری ممکن است یکی از این اهداف را داشته باشد:
- ملاقات با مشتریان
- بازدید از شعبه های دیگر شرکت
- شرکت در کنگره ها و تلاش برای توسعه ی حرفه ای
- بازاریابی و معرفی محصولات جدید
- بازدید از پروژه ها و اطلاع از روند پیشرفت آن ها
و …
سفر ورزشی
سفر ورزشی یا به طور کلی گردشگری ورزشی یکی از مهم ترین انواع سفر است که به خصوص در دهه های اخیر گسترش زیادی پیدا کرده است.شوق افراد برای تماشای رویدادهای بزرگ ورزشی،باعث می شود که مسافت های طولانی را سفر کنند و حتی به کشور های بسیار دور دست بروند.هدف از سفرهای ورزشی ممکن است شرکت در یک رویداد ورزشی به عنوان تماشاگر،شرکت در یک رویداد ورزشی به عنوان ورزشکار و سفر به مناطق دیگر برای یادگیری یک ورزش خاص باشد.
سفر زیارتی
یکی از رایج ترین انواع سفر در جوامع مذهبی مثل ایران،سفر زیارتی است.هدف از چنین سفری،سر زدن به زیارتگاه ها،معابد،مساجد،امامزاده ها و … است.یکی از بزرگترین سفرهای زیارتی دنیا سفر حج است که در طی آن میلیون ها مسلمان از سراسر دنیا در یک تاریخ خاص خود را به مکه می رسانند.
سفرسیاسی
سفرهای سیاسی که به آن سفرها دیپلماتیک هم می گویند با اهداف دیپلماتیک و از طرف نماینده های دولت ها و حاکمان کشورهای مختلف صورت می گیرد.این سفر ممکن است به دنبال یکی از اهداف زیر صورت بگیرد:
- مذاکرات بین کشورها
- بستن قراردادهای تجاری بین المللی
- مذاکره برای تبادل فرهنگی بین کشورها
- و … .
هرکسی در سفر رفتن می تواند اهداف خاص خودش را داشته باشد که ما در این جا به بررسی برخی از آن ها پرداختیم.ما علاوه بر دستیابی به اهداف خاص هر سفر،تجربه های زیادی کسب می کنیم که این تجارب بر زندگی ما آثار مختلفی برجای می گذارند.برای اثبات این ادعا تنها به سخن شاعر بزرگ سعدی اکتفا می کنیم:بسیار سفر باید تا پخته شود خامی.