در گرمای تابستان،یکی از بهترین مقصد ها برای سفر عروس زاگرس یعنی استان ایلام و مرکز آن شهر ایلام می باشد.این شهر در میان کوه ها و ارتفاعات جنگلی قرار گرفته و دارای طبیعتی ناب و حیرت انگیز است.کمتر جایی وجود دارد که دارای ارتفاعات هموار و همیشه سبز باشد،اما این ویژگی کاملا درباره ی شهر ایلام صادق است.اگر که علاقه دارید بیشتر با این بهشت سرسبز آشنا شوید در این مقاله همراه ما باشید.
تاریخچه
ایلام در گذشته ده بالا نامیده می شد.بعد ها به دلیل حکومت و ساخت وساز حسینقلی خان ابوقداره والی لرستان پشتکوه ، به حسین آباد معروف شد.از معانی دیگر ایلام می توان به طعام عروسی ساختن،مهمانی عروسی کردن،ولیمه دادن،مهمانی عروسی دادن و … اشاره کرد.این معانی همگی متناسب با ویژگی های منطقه ای و بومی ساکنان این نواحی است.ایلام در دوره ی قاجار به علت آنکه مقر تابستانی والی بود به لرستان پشتکوه معروف بوده است و در شهریور سال 1307 شمسی به ایلام تغییر نام یافته است.این شهر در سال 1352 از استان کرمانشاه جدا شد و تبدیل به استان شد.
این سرزمین بنابر اسناد تاریخی فراوان،بخشی از کشور عیلام باستان بوده که در 640 سال پیش از میلاد مسیح به دست آشوربانی پال تصرف شد.در کتیبه های بابلی،عیلام را “آلامتو” یا “آلام” خوانده اند؛که به قولی به معنای کوهستان یا “کشور طلوع خورشید” است.از آن جا که ایلام بین خوزستان،بین النهرین،لرستان و کرمانشاه واقع شده است،لذا در دوره ی اشکانیان،جزو ماد بزرگ بوده که ارشک آن را تصرف نمود.در دوره ی ساسانیان استان ایلام جزو سرزمین “پهله” یا “پهلو”یعنی استان بزرگی بود که بعدها اعراب آن را جبال نامیدند.بعد از تسخیر ایران به وسیله اعراب مسلمان احتمال دارد که این ناحیه جزیی از ایالت کوفه بوده باشد.از اوایل قرن چهارم تا اوایل قرن ششم خاندان حسنویه کرد بر لرستان و ایلام حکومت می کردند و از سال 570 تا 1006 اتابکان لر بر لرستان و پشتکوه حکومت کرده اند.تا آن که با کشته شدن شاهوردی خان –واپسین حکمران اتابکان لر-به دست شاه عباس یکم در آن سال حکومت براین ناحیه و از سوی شاه عباس به حسین خان،نخستین والی از والیان پشتکوه داده شد.غلامرضا خان ابوقاره،آخرین والی این دودمان نیز در سال 1307 و از سوی رضا شاه به صورت تقریبا مسالمت آمیزی از حکومت برکنار شد.
زبان و فرهنگ
ساکنین شهر ایلام به زبان کردی صحبت می کنند.علاوه بر کردی زبان لری نیز دست کم در گذشته در ایلام رایج بوده است.
صنایع دستی
زندگی عشیره ای و سنتی در ایلام باعث رشد و رونق صنایع دستی مرتبط با آن شده است؛از دیرباز بافت قالی کردی(قالیچه درشت بافت)،سیاه چادر،جاجیم،گلیم ساده،نمد مالی،چیغ بافی و گیوه دوزی در این منطقه مرسوم بوده است.
دین
بخش اعظم جمعیت این منطقه پیرو مذهب شیعه دوازده امامی هستند.اقلیتی از پیروان یارسان نیز در این منطقه زندگی می کنند.
مناطق گردشگری
کوه قلاقیران
مهمترین و بهترین کوه ایلام را میتوان کوه قلاقیران معرفی کرد که طبیعت زیبای آن غیرقابل وصف است.این کوه در سه کیلومتری شمال شهر ایلام قرار گرفته است و ارتفاع آن به 2152 متر می رسد.این کوه لقب استواری و نماد شهر ایلام را به خود اختصاص داده است.طرح زیبای میدان آزادی تهران نیز از شکل ظاهری این کوه الگو گرفته است.
منظقه جنگلی ششدار
این تفریحگاه از مهم ترین تفریحگاه های استان ایلام در پنج کیلومتری شهر ایلام و در کنار کوه قلاقیران در مسیرجاده ایلام به کرمانشاه است.
دره ارغوان
یکی از مناطق بسیار تماشایی این شهر،دره ارغوان است که در فاصله پنج کیلومتری ایلام در ورودی آن قرار دارد.دره ارغوان پر از ارغوان های زیبا و رنگی،گل های بابونه و آلاله سرخ،لاله های واژگون و اشک مریم های قرمز است.
منطقه تفریحی گل انار
در دامنه کوه انار در شمال شهر ایلام،سه تکه سنگ بزرگ به حالت طبیعی روی هم قرار گرفته است که بعضی معتقدند این سه سنگ،شتر حضرت صالح یا ناقه صالح بوده است که امروزه زیارتگاهی برای مردم شده است.
دریاجه سد ایلام
در فاصله بیست کیلومتری جنوب شرقی ایلام و در کنار جاده قدیم ایلام به دره شهر،این سد زیبا قرار دارد.
آبشار سرطاف ایلام
این آبشار زیبا در پنج کیلومتری جنوب شهر ایلام و شرق روستای شهید کشوری است.
آبشار گچان
این آبشار که در ابتدای جاده ایلام –سرابله و 15 کیلومتری ایلام واقع شده است یکی از جذاب ترین جاذبه های طبیعی این منطقه است که دسترسی به آن نیز دشوار نیست.این آبشار نمایی بسیار زیبا دارد و در هر چهار فصل سال پر آب است.
تنگه رازیانه
این جاذبه ی طبیعی در دامنه ی ارتفاعات کبیرکوه قرار گرفته است.این تنگنه ی زیبا از کنار جاده ایلام – دره شهر امتداد پیدا کرده و محلی برای تفریح و بازدید گردشگرا نیز می باشد.
گل گل(سنگ نوشته ی آشوری)
از آثار قدیمی و تاریخی ایلام،گل گل است که در کنار روستایی به همین نام در 25 کیلومتری ایلام قرار گرفته است.سنگ نوشته ی گل گل ملک شاهی در دیواره ی کوه جای گرفته است و متعلق به دوران آشوریان است.در قسمت پایینی این سنگ نبشته چندین جمله با خط میخی نوشته شده است.
قلعه والی
این قلعه که متعلق به دوره ی قاجار است بر روی تپه ای به نام چغامیرگ ساخته شده است.این قلعه را می توانید در خیابان پاسداران این شهر ببینید.
منطقه ی ییلاقی میشخاص
یکی از مناطق مهم گردشگری استان ایلام،روستای حیدر آباد از توابع میشخاص در سی کیلومتری جنوب شرقی ایلام است.این روستا از نقاط خوش آب وهواست و در فصول بهار،تابستان و اوایل پاییزهوایی معتدل و در زمستان هوایی سرد دارد.
روستای خوران
روستای زیبای خوران ایوان در استان ایلام و در هفت کیلومتری این شهر واقع شده است.چشمه های پرآب و باغ های سرسبز باعث شهرت این منطقه شده اند و در هرساله در ایام تابستان مسافران و گردشگران زیادی از این روستا دیدن می کنند.این روستا هر ساله شاهد کوچ پرندگان از جمله لک لک های زیبا است.
غار کناتاریکه
یکی دیگر از جاهای دیدنی ایلام در فاصله ی سی و پنج کیلومتری مسیر ایلام-دره شهر در ارتفاعات سیوان کوه،غار متروکه ای موسوم به کناتاریکه است.دهانه ی ورودی غار تا حدی تنگ است که به صورت نفر به نفر می توان وارد آن شد.سردی داخل غار به حدی است که در طول سال هیچ جانوری در آن سکونت ندارد اما اکسیژن و هوای داخل آن برای یک بازدید چند ساعته مناسب و کافی است.
قلعه اسماعیل خان
این قلعه یکی از قدیمی ترین جاهای دیدنی ایلام محسوب می شود.متاسفانه امروز بقایای بسیاری از آن قلعه ی قدیمی به جا نمانده است.این قلعه در ارتفاعات شمال ایلام قرار دارد.
کاخ فلاحتی
این کاخ یکی دیگر از جاهای جذاب و دیدنی ایلام است.قدمت کاخ فلاحتی به دوران قاجار می رسد.براساس اسناد تاریخ،این کاخ در سال 1326 به دست فردی به نام”غلامرضا خان والی”ساخته شده است.قلعه ی والی نیز متعلق به همین فرد بود.